Тамақ өнеркәсіптерін инвестицияларды тарту бойынша басымдықты қажет ететін салалардың біріне жатқызуға болады. Цифрландыру бойынша қарастыруда, елдің азық – түлік қауіпсіздігін бақылауда еліміздің алдында тұрған маңызды міндеттерінің бірі - азық-түлік өнеркәсібіне сандық технологияларды енгізу міндеттері болып табылады. Жалпы маркетингтік талдау нәтижелері бойынша қарастыратын болсақ, Қазақстандағы азық-түлік тауарларының бөлшек сауда нарығы жеткілікті деңгейде дамымағанын көре аламыз. Өндірісті жаңғыртуға және жаңа технологияларды пайдалану үшін қажетті инвестициялар тартылған жағдайда, тамақ өнімдерін шығару өндірісі де жақсарады. Еліміздегі агроөнімдерді өндірудің және оларды қайта өңдеудің толық дамымағандығының салдарынан импорттың үлесі экспорттың үлесінен әлдеқайда басым болып отыр. Тіпті азық-түлік өнеркәсібінде экспортқа бағдарланған қозғалыстың болғандығына қарамастан басымдылық байқалады. Сонымен қатар электрондық платформаға көшу бағытындағы цифрландыру бойынша жетістіктерге жетелейтін жаңашылдық, елімізде азық-түліктің бағасын және қатысты барлық ақпараттарды біле алатын сканерлеу коды арқылы ақпарат алмасу деректері туралы қаралған. Сондықтан қазіргі таңда азық-түлік өнімдерін ішкі тұтыну отандық өнімдермен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етілмегендігі туралы, олардың басымдық бағыттарын қарастыру туралы ұсыныстар мен зерттеулер берілген.

   Зерттеудің мақсаты - ресурстарды бөлудегі гендерлік теңсіздіктің негізгі теориялары мен тұжырымдамаларына аналитикалық шолу.

   Экономикадағы жалақысы төмен және қысқа мерзімді жалдамалы жұмыс көбінесе әйелдер үшін (еркектерге қарағанда), әсіресе ауылдық елді мекендерде кедейлікке әкелетін жалғыз мүмкін нұсқа болып табылады. Сонымен қатар, ковид-19 салдары мен халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайына теріс әсер еткен геосаяси оқиғаларды жоққа шығаруға болмайды. Осылайша, халықтың кедейлік мәселесі, әсіресе ауылдық елді мекендерде, бүгінде ішкі және жаһандық деңгейде өзекті болып отыр. Мақсатқа жету үшін зерттеу мәселесінің сұрағы бойынша әдебиеттерге шолу, шешім қабылдау процесіндегі гендерлік тәсілдер және ресурстардың тең емес бөлінуіне ықпал ететін типтер мен факторларға шолу қолданылады. Әдеби шолу нәтижесінде ауылдық жерлердегі кедейлік пен еңбек көші-қонының себептері қалалық және ауылдық аймақтар арасындағы теңсіздікті білдіретін кеңістіктік теңсіздікке байланысты екендігі анықталды. Сонымен қатар, кедейлік пен еңбек көші-қоны арасында проблеманың гендерлік аспектісі байқалады, яғни әйелдер негізінен бейресми сектордағы жалақысы төмен жұмысқа келіседі. Бірақ бұл әрқашан оның жағдайын жақсартуды білдірмейді. Ауылдық жерлердегі әйелдердің кедейлік себебі олардың еркектерге қарағанда әлсіз жағдайына байланысты. Зерттеу нәтижелерін халықтың, әсіресе әйелдердің әлеуметтік-экономикалық жағдайын дамыту стратегиялары мен бағдарламаларын әзірлеу үшін пайдалануға болады.

   Әлемдік экономиканың серпінді дамуы, технологиялық құрылымдардың өзгеруі, қоғамның экономикалық пайдасын барынша есепке алу және қанағаттандыру үшін бизнесті жүргізудің жоғары тиімді тәсілдерін іздеу табиғатты ұтымсыз пайдалану, табиғи ресурстарға жыртқыштық қатынас, сондай-ақ техногендік авариялар мен апаттар өзекті мәселелер болып қарастырылуда. Соңғы жылдары жиілеп кеткен авариялар аумақтар мен аймақтардың экологиялық қауіпсіздігіне орны толмас зиян келтіруде. Осыған орай ақпараттық, тиімділікпен қатар, 21 ғасырдағы экологиялық қауіпсіздік аймақтың тұрақты дамуын қамтамасыз ететін негізгі факторлардың бірі ретінде танылды. Дүниежүзілік банктің әлеуметтік-экологиялық қағидаттары, БҰҰ-ның Жасыл экономика тұжырымдамасы, "Жасыл курс" Еуропалық бағдарламасы, ҚР Экологиялық қауіпсіздігінің "2050 Стратегиясы" және басқа да маңызды ережелер аймақтардың тұрақты дамуы контекстінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемасы ұлттық емес, халықаралық, жаһандық болып табылатынын көрсетеді. Климаттық дағдарыстардың, ауа-райының ауытқуларының, техногендік апаттар салдары бүкіл планетаға қауіп төндіреді, бұл тұрақты даму мақсаттарына жету үшін экологиялық компонентті есепке алудың маңыздылығын растайды. "Қауіпсіздік-тұрақтылық" критерийін қолдану қажеттілігі көрсетілген. Сондықтан зерттеуде айналмалы экономика жағдайында экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету факторлары, оны жүзеге асыру басым бағыттары ұсынылады.

   Мақалада қаржы саласында болып жатқан өзгерістер қарастырылады, олар сақтандыру, бөлшек сауда, банктік немесе басқа қаржылық қызметтерге қатысты ма, бүкіл саланың заманауи проблемалары мен мүмкіндіктеріне байланысты. Сонымен қатар, қаржы саласының осы сегменттерінің әрқайсысында цифрлық трансформацияның жетілу деңгейіне, тұтынушылар базасына, соның ішінде Цифрлық арналарды, жаңа деректер қоймаларын, кеңейтілген аналитиканы және процестердің деректерді цифрландыру дәрежесіне байланысты бірқатар нақты міндеттер бар.

   Зерттеудің мақсаты – цифрлық трансформацияның даму жағдайын жалпылау, банк жүйесін цифрландыру тәжірибесі, проблемалар мен оларды жеңу жолдарын анықтау.

   Қазақстан экономикасының банк секторындағы инновациялық технологиялардың қазіргі жағдайы мен даму перспективаларына ерекше назар аударылды. Жүргізілген зерттеу әдістемесі жүйелік және салыстырмалы талдау әдісін, деректерді статистикалық өңдеу әдісін, зерттелетін дереккөздерді теориялық жалпылауды қолдана отырып, шетелдік және отандық авторлардың еңбектерін зерттеуге негізделген. Заманауи цифрлық банк жүйесі екі компоненттің артықшылықтарын біріктіреді: тұтынушыларға қызмет көрсетудің жаңа тәсілі және тиімді операциялық модельді енгізу – екеуі де негізгі технологияларды, процестерді және құрылымдарды цифрландыру арқылы енгізілген. Сыртқы жағынан, тұтынушылар нәтижелердің ашықтығы мен салыстырмалылығының жоғарылауымен баға пайдасын көреді. Зерттеу нәтижелері банктердің осы сын-қатерлер мен қажеттіліктерге қалай жауап беретінін көрсетеді, бұл жедел, жоғары сапалы өзара әрекеттесуді қамтамасыз етеді және транзакциялар тез және сенімді орындалады.

   Ғасырлар бойы адамдар денсаулық сақтау, мал шаруашылығы және қоршаған ортаны қорғау салалары арасындағы өзара әрекеттесудің маңыздылығын түсініп, осы өзара әрекеттесуді қамтамасыз етуге қатысты. Шамамен 20 жыл бұрын адам денсаулығына, сондай-ақ жануарлардың денсаулығы мен қоршаған ортаға әсер ететін бағдарламаларды әзірлеуге және жүзеге асыруға біртұтас және салааралық тәсілді ұсынатын декоммунизацияланған. Денсаулық тұжырымдамасы пайда болды. Жануарлардың ауруларын зерттеудің өзектілігі және олардың экологиялық ортаға және халықтың денсаулығына әсері күмән тудырмайды. Сонымен қатар, қорғалатын табиғи аумақтарда жабайы табиғатпен эпидемиялық проблемалар туындауы мүмкін, олар қоршаған ортаға (жайылымдар, жерлер, су ортасы) ғана емес, сонымен қатар халыққа да үлкен әсер етеді – бұл адам денсаулығына қауіп төндіреді. Салыстырмалы түрде гүлденген елдердегі адам денсаулығына негізгі экологиялық қауіптер ластанған ауа, Шу және улы заттардың әсері болып табылады. Ауру мен ластану арасындағы тікелей байланысты дәлелдеу өте қиын болғанымен, мұндай жағдайларды әр елде кездестіруге болады. Аурулардың дамуын анықтайтын көптеген факторларды халық арасында мемлекеттік реттеу және ақпараттық науқандар арқылы азайтуға немесе болдырмауға болады. Көптеген зерттеулер сонымен қатар биоәртүрліліктің жоғалуы жануарлар арасындағы жұқпалы аурулардың қаупін, сондай-ақ олардың адамға берілу қаупін арттыратынын көрсетті. Кең биоалуантүрлілік патогендердің берілу жылдамдығын төмендетеді, сондықтан адамдарға, жабайы табиғатқа, малға және өсімдіктерге ауру қаупін азайтады.

   Авторлар цифрлық экономикадағы "Big Data" қызметінің мәні мен негіздерін және кәсіпорындардың "үлкен деректер" технологиясын жаңа экономикалық ресурс ретінде табысты пайдалану ерекшеліктерін зерттеуді мақсат етті. "Big Data", авторлар тарапынан бірінші кезектегі мәселені шешу арқылы мүмкіндік беретін жаңа экономикалық ресурс және цифрлық технология ретінде ұсынылған, яғни зерттеудің тұжырымдамалық деңгейінде үлкен деректерді пайдаланудың
ұйымдастырушылық әлеуетін анықтайтын ең маңызды факторлар (ресурстар) анықталған. Мақалада күнделікті мағынада "үлкен деректер" термині ақпараттың үлкен көлемімен байланысты екендігі ерекше атап өтілген. Алайда, компаниялардың үлкен деректерді пайдалану жобаларына инвестиция салу туралы шешім қабылдауының себептерін зерттеу олардың негізгі ынталандырушы факторы деректердің үлкен көлемі емес, қазіргі заманғы компания қызметінің материалдық және материалдық емес факторларының күрделі (кешенді) жүйесі туралы сандық және сапалық ақпарат алуға мүмкіндік беретіндігін және олардың көпвариантты екендігін көрсетеді. Авторлар күтілетін ақпараттық революция - бұл бизнесті талдау және басқару шешімдерін негіздеу тәсілі және бұл үлкен деректер көлемінің экспоненциалды, көшкін тәрізді өсуімен ғана емес, сонымен қатар осындай өсудің нәтижесінде жоғары сапалы жаңа ақпараттың пайда болуымен байланыстырады. Мақаланың өзекті материалдары келесідей тәртіппен баяндалады: алдымен "үлкен деректер" ұғымының мазмұнын анықтауға қажетті жарияланымдарға талдау жасалады, сонымен қатар үлкен деректердің оң және нормативтік модельдері бөлінеді. Әрі қарай, ресурстарға бағытталған тәсіл негізінде және ірі деректер жобаларын іске асыруда шетелдік көшбасшы компаниялардың эмпирикалық зерттеулерінің нәтижелері бойынша үлкен деректерді пайдаланудың ұйымдастырушылық әлеуетін анықтайтын «Фирмаішілік факторлардың тұжырымдамалық моделі» жасалады. Нәтижесінде үлкен деректерді пайдалану жобалары туралы шешімдерді жүзеге асыратын немесе қабылдайтын отандық компаниялар үшін ұсыныстар жасалған.