Зерттеу әдісі мәселені зерттеудің аспаптық әдіснамалық әдістері ретінде сипаттамалық зерттеу әдістері, аналогиялық әдістер, топтастырулар, ғылыми фактілік, жүйелік, салыстырмалы және ретроспективті талдаулар қолданылады, бірақ жалпы ғылыми зерттеу әдістері (статистикалық ақпаратты шығару, дедукциялау, жинау және өңдеу). Бұл шет елдерде қолданылатын қоғамдық денсаулықты басқару құралдарының дамуын салыстыруға негіз болады. Дамыған және дамушы елдердегі денсаулық сақтау жүйесінің даму бағыттарын талдай отырып, біз қолданыстағы денсаулық сақтау жүйесіне байланысты дамудың мақсаттары, міндеттері мен механизмдері ұқсас немесе айтарлықтай ерекшеленетінін байқаймыз. Дамыған елдерде де, дамушы елдерде де жүргізілетін ең жақсы үлгіні іздеу денсаулық сақтаудың ең тиімді жүйесін құруды қамтамасыз ететін денсаулық сақтау жүйесін құрудың бірыңғай тәсілін құруды мүмкін емес етеді. Денсаулық сақтау жүйелерінің қызмет етуінің тиімділігі және адамдардың денсаулығын жақсарту бойынша алға қойылған мақсаттарға жету нақты басқару қызметін жүзеге асырумен аз байланысты, бірақ басқарудың әлеуметтікэкономикалық жағдайларымен байланысты. Оларды жүзеге асыру және қолданыстағы денсаулық сақтау жүйесі; Басқару құралдарының айтарлықтай айырмашылығына және басқару құралдарының табиғи айырмашылығына қарамастан, дамыған елдерде туылған кезде күтілетін өмір сүру ұзақтығының ұлғаюының ұқсас қарқындары мұны растайды.

Ұсынылған зерттеу нәтижелерінің өзектілігі олардың инвесторлар мен эмитенттер тарапынан да, зерттеуші ғалымдар тарапынан да сұранысына байланысты. Зерттеуші ғалымдар үшін кірістіліктің болжамдылығы немесе мұндай болжамдылықтың болмауы қаржы нарықтарындағы тәуекелдер мен кірістерді дәл сипаттай алатын модельдерді құру үшін өте маңызды. Зерттеуде және әдістемелерде қолданылатын нарық қозғалысының жалпы трендін оның тиімділігін арттыру немесе төмендету бағытында анықтауға мүмкіндік береді. Инвесторлар үшін акциялар мен облигациялар нарығының тиімділігін бағалау портфельдік стратегияларды құру кезінде активтерді бөлуді оңтайландыру үшін негіз жасайды, ал эмитенттер үшін эмиссиялық қызмет стратегиясын құруға негіз болады. Зерттеу нысаны қор нарығына қатысушылар арасындағы оның тиімділігін және Қазақстан Республикасындағы құбылмалылығын бағалау процесіне экономикалық қатынастардың жиынтығы болып табылады. Теориялық негіз шетелдік және ресейлік ғалымдардың ғылыми еңбектерінде қамтылған және қазіргі әдебиеттерде қор нарығының тиімділігін бағалау және құбылмалылығын модельдеу және инвестициялық стратегияларды құру мәселелері бойынша ұсынылған іргелі зерттеулердің нәтижелері болды. Зерттеудің ғылыми жаңалығы қазіргі жағдайда қазақстандық қор нарығының тиімділігін бағалаудың теориялық ережелері мен әдістемелік құралдарын әзірлеу болып табылады.

Зерттеудің мақсаты Батыс Қазақстан облыстары (Атырау, Маңғыстау және Батыс Қазақстан) мысалында депрессиялық елді мекендердің экономикасы мен әлеуметтік саласының осалдығы деңгейін бағалау болып табылады. Деректерді визуализациялау үшін келесі зерттеу әдістері қолданылды: библиографиялық, кестелік және деректерді топтау әдістері. 2009-2020 жылдар бойынша бастапқы деректер Ұлттық статистика бюросынан, облыстық статистика департаменттерінің статистикалық мәліметтерінен, түрлі электрондық ресурстардан және т.б. дереккөздерден алынды. Талдау нәтижелері бойынша Маңғыстау, Атырау және Батыс Қазақстан облыстарындағы аудандардың даму көрсеткіштері анықталды, олардың ішінен депрессиялық және осал аумақтар анықталды. Алынған деректер Қазақстанның осал аймақтарында өмір сүру деңгейі мен сапасы бойынша айтарлықтай өңіраралық теңсіздіктің бар екенін көрсетеді. Халықтың өмір сүру деңгейі мен сапасының бірқатар әлеуметтік көрсеткіштерінде үлкен аймақаралық алшақтықтар бар. Тұтастай алғанда, жүргізілген талдау қалалар мен облыстар арасындағы көлік ағындарының болуы тұрғысынан экономиканың тарихи қалыптасқан мамандануы шеңберінде аталған аумақтардың перспективалық даму мүмкіндіктерін оң бағалауға мүмкіндік береді. Сонымен бірге, жасалынған талдау депрессия мен осалдықтан шығу мақсатында олардың экономикасын одан әрі әртараптандыру жолдарын белгілеуге мүмкіндік береді. Әзірленген әдістеме Батыс Қазақстан облыстарының мысалында сынақтан өтті, бұл өз кезегінде оның мемлекеттік органдардың мемлекеттік қолдауды қажет ететін елді мекендерді анықтау үшін де, әрі қарай зерттеу үшін де пайдалану мүмкіндігін дәлелдейді.

Бұл зерттеудің негізгі мақсаты ер студенттер мен қыздардың әлеуметтік эмоционалды интеллектін зерттеу болды. Ағымдағы зерттеу пилоттық. Зерттеудің идеясы – әлеуметтік эмоционалдық интеллект деңгейінің жыныс пен оқушылардың жасына тәуелділігін анықтау. Әлеуметтік эмоционалды интеллект үш психологиялық типпен ұсынылған – экстраверттер, интроверттер және амбиверттер. Сауалнама Қ.Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университетінің базасында (Алматы, Қазақстан) бакалавриат деңгейіндегі студенттер арасында жүргізілді. Бір айдың ішінде 65 сауалнама жиналды. Сұрақтарға MMPI (Minnesota Multiphasic Personality Inventory) экстраверсияинтроверсия шкаласы арқылы жауап берілді. Бұл пилоттық жұмыста үш гипотеза ұсынылды, оның екеуі теріске шығарылды, біреуі расталды: Экстраверсияның әлеуметтік эмоционалдық интеллектінің деңгейі студенттің жынысы мен жасына байланысты емес. Содан кейін зерттеу сынақ дизайнының жарамдылығын тексеру үшін барлау факторларын талдауды (EFA) қолданды. Нәтижелер тесттің негізгі екі факторы (1) студенттердің басқа адамдармен қарым-қатынас кезіндегі ішкі тәжірибесіне бағытталған факторлар және (2) студенттердің көпшілік алдында сөйлеуге деген көзқарасы екенін көрсетті. Амбиверттің әлеуметтік интеллектісі басқаларға қарағанда жоғары, өйткені эмоционалдық интеллект екі жақты қамтиды: өзінің және басқа адамдардың эмоцияларын түсіну. Болашақта респонденттердің санын 354 студентке дейін арттыру арқылы негізгі зерттеу жүргізу жоспарлануда.

Жүйе ретінде салалардың осы жиынтығына тән ең маңызды заңдылық олардың технологиялық өзара әрекеттесуі болып табылады, салалардың әрқайсысы іргелес және/немесе шикізат жеткізушісі және/немесе – сату нарығы (көп шикізат жүйесі) ретінде әрекет етеді, бұл жалпы жүйені күрделі әлеуметтікэкономикалық және сонымен бірге кеңістіктік құбылыс ретінде қарастыруға мүмкіндік береді. зерттеу көптеген факторлар мен құбылыстар арасындағы қатынастарды ескеруді көздейтін сипаттамалар, бұл оған институционалдық тәсілді қолдануға мүмкіндік береді, оның негізгі мақсаты – осы байланыстарды зерттеу. Жұмыста әр саланың негізі олардың құрамына кіретін экономикалық субъектілердің қызметі екендігі туралы гипотеза ұсынылады және тексеріледі, олардың өзара әрекеттесуі институционализм теориясына сәйкес нормалар мен ережелер жиынтығымен реттеледі және олардың орындалуын бақылайды ұйымдар мен мекемелер. Жұмыстың мақсаты-азық-түлік хабын құрудың маңызды факторларының бірі ретінде ауыл шаруашылығы аумақтарының инфрақұрылымын бағалау. Авторлар агроөнеркәсіптік аумақтардың әлеуметтік және өндірістік инфрақұрылымының деректерін бағалады. Мақалада әлеуметтік инфрақұрылымның функционалдық тиімділігі, ауыл шаруашылығы аумақтарының өндірістік инфрақұрылымының экономикалық дамуы, ауылдық аумақтар халқының өмір сүру сапасы қарастырылған. Алынған нәтижелердің жаңалығы инфрақұрылымдық көрсеткіштерді дамыту проблемаларын және оларды қысқа мерзімде шешу жолдарын анықтаудан тұрады. Зерттеу нәтижелері азық-түлік хабын, тұтастай алғанда елдің азық-түлік қауіпсіздігін кешенді дамыту және ауыл халқының әл-ауқатын арттыру бағыттарын әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін.

"Жасыл" технологиялардың негізгі ерекшеліктері-табиғи ресурстарды сақтау және көбейту, тиімді пайдалану. Қоршаған ортаның ластануының төмендеуі, экожүйелер мен биоәртүрліліктің сақталуы, халықтың табысы мен жұмыспен қамтылуының өсуі. "жасыл" технологияларды ілгерілету өңірлердің тұрақтылығына, оның ішінде өзінің экономикалық тиімділігі есебінен қол жеткізуді қамтамасыз ететінін атап өту қажет. Осы факторлардың барлығы аймақтың экологиялық жағдайына оң әсер етеді. Жасыл технологиялар объективті алғышарттар негізінде дүниеге келді: адам өмірінің нәтижесінде қоршаған ортаның, мегаполистердің және өнеркәсіптік аймақтардың жағдайы күрт нашарлады. ХХ ғасырда адам қызметінің барлық салалары үлкен қарқынмен дамыды. Бірақ қазіргі қоғамның эволюциясымен қақтығыс адамның қаланың барлық мүмкіндіктеріне ие өмір сүруге деген ұмтылысы мен адамның-тірі жанныңтабиғатпен үйлесімді болуға деген ұмтылысы арасында шиеленісе түсті. Адамзат бұрын табиғатпен достық қарым-қатынаста болған емес. ҚР-да "жасыл" технологияларды қолданудың жақсы тәжірибесі жинақталып, алғашқы экономикалық нәтижелер алынды. Сондай-ақ өңірлер экономикасының тұрақты дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Мақалада Қазақстанның инновациялық жүйесінің дамуын тежейтін инновациялық қызметті қаржыландыру мәселесі қарастырылады. Инновациялық жобаларды қаржыландыру көздерінің түрлері келтірілген, оларды пайдаланудағы шектеулер атап өтілді. Инновациялық бағытталған кәсіпорындардың ерекшелігі сыртқы қаржыландыру көздеріне жоғары сұраныс болып табылады, ал инновациялық қызмет белгісіздік пен тәуекелдің жеткілікті жоғары деңгейімен сипатталады, сондықтан инновациялық жобаларды қаржыландырудың маңызды принциптері қаржыландыру көздерінің көптігі, тез өзгеретін сыртқы ортаға икемділік пен бейімделу болып табылады. Инновациялық жобаны әзірлеу және іске асыру кезінде өз қаражатын пайдалану басқару шешімдерін қабылдау кезінде барынша еркіндікті қамтамасыз етеді. Инновациялық жобаларды іске асыру борыштық және үлестік құралдарды қолданудың тиімділігін дәлелдейді. Зерттеу әдістемесі эмпирикалық емес мәліметтерге, синтезге және жүйелік және логикалық тәсілдерге негізделген инновациялық жобаларды дамытудың отандық және шетелдік әдістерінің сипаттамалық және салыстырмалы талдауларына негізделген. Қазіргі нарықтық экономика дамудың инновациялық жолына көшудің сөзсіз болуымен сипатталады, ол өзін мемлекеттің экономикалық өсуін, оның технологиялық және әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдетудің, әлемдік нарықта экономикалық қауіпсіздік пен бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз етудің маңызды факторларының бірі ретінде анықтайды. Экономиканы дамытудың инновациялық жолы инновацияларды іздеу, дайындау, құру, іске асыру және коммерцияландыру процесіне негізделген, яғни идеяның тікелей инновацияға айналуын қамтамасыз ету. Мемлекеттің инновациялық дамуы осы мақаланың авторы қарастырған экономикалық өсуді қамтамасыз ететін қажетті инвестицияларды тартуға негізделген. Қазақстан Республикасы бірқатар тікелей және жанама әдістерге ие бола отырып, әсерді қолдану арқылы арсеналды кеңейте алады.

Мақалада әлемнің жекелеген елдеріндегі, оның ішінде Қазақстан Республикасындағы цифрлық трансформацияның - сандық өзгерістердің қазіргі жағдайына шолу жасалды, осы процестерге байланысты туындайтын мәселелер көрсетілді және цифрлық трансформация бойынша жұмысты жақсарту бойынша шаралар мен ұсыныстар баяндалады. ЕАЭО мен ҚР ІТ нарығының ағымдағы жайкүйі талданады, ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер арасындағы өзара экономикалық қатынастар зерделенеді. "Цифрлық экономика" санатының мәні ашылады және оның сипаттамалары беріледі. Цифрлық экономиканың негізі ақпараттықкоммуникациялық технологиялар (АКТ) арқылы сауда жасау болып табылады. Цифрлық экономиканың инвестициялық және инновациялық өсу көзі ретіндегі рөлі анықталды. Қазіргі Қазақстанның цифрлық экономикасын одан әрі дамыту мәселелері мұқият зерттелді. Цифрлық экономиканы дамытудың негізгі әдіснамалық тұжырымдамалары белгіленді, оны Қазақстан Республикасында енгізу жолдары ұсынылды. Жыл сайынғы халықаралық рейтингтердің көрсеткіштеріне сәйкес Қазақстанды цифрландырудың ағымдағы жай-күйінің көрсеткіштерін талдау бойынша елеулі зерттеу жүргізілді. Ел экономикасын цифрландыруға кедергі келтіретін "мәселелер" анықталды. АКТ нарығының ағымдағы жай-күйіне баға берілді. Нарық құрылымы сыни тұрғыдан қарастырылып, оның даму динамикасы анықталды. ҚР ІТ нарығын дамытудың негізгі үрдістері бойынша ұсыныстар берілді.