Демографиялық процестердің жағдайы мен болашағы елдің дамуы үшін өте маңызды, өйткені бұл параметрлердің өзгеруі қоғам мен экономиканың басқа салаларында өзгерістерге әкеледі. Мақаланың мақсаты-әлеуметтік-экономикалықдаму ерекшеліктерін ескере отырып, Қазақстандағы демографиялық жағдайды болжау. Демографиялық көрсеткіштерді болжау бірнеше әдістермен жүзеге асырылады, атап айтқанда когорт-компонент. Халықтың саны мен құрылымының болжамдары демографиялық процестердің тенденцияларын, олардың әлеуметтік-экономикалық процестермен себеп-салдарлық байланыстарын талдау негізінде жасалған. Бастапқы деректер ретінде 2009 және 2021 жылдардағы ресми демографиялық статистика мен республикалық халық санағының деректері пайдаланылды. Сондай-ақ, есептеулер балама әдістермен ұсынылған: перспективалар мен орын ауыстыру әдістерін қолдана отырып және орташа өсу коэффициентін, экспоненциалды қисық формулаларды, табиғи және механикалық орын ауыстыруларды, екінші және үшінші дәрежелі Көпмүшелерді қолдана отырып, халық санының болжамдары. Алынған нәтижелер Қазақстан халқының жалпы саны, оның жас және гендерлік құрылымы туралы деректерді қамтиды.

Зерттеудің мақсаты инфляциялық таргеттеу мен беріліс механизмінің негізгі теорияларына аналитикалық шолу болып табылады. Инфляциялық таргеттеу-бұл орталық банк инфляцияның нақты деңгейін негізгі мақсат ретінде белгілейтін және осы мақсатқа жету үшін пайыздық мөлшерлеме және басқа шаралар туралы шешім қабылдайтын ақша-несие саясатының стратегиясы. Екінші деңгейдегі банктерді капиталдандырудың жеткіліксіздігі және жұмыс істеп тұрған қарыз алушылардың сапасының төмендігі өтімділіктің құрылымдық профицитін байланыстыруда қиындықтар туғызады және оны ақша - кредит саясатының құралдарын қолдану арқылы ұзақ мерзімдермен зарарсыздандыруды талап етеді. Экономика қалпына келген сайын трансмиссон механизмінің инфляцияға әсері тереңдей түседі. Трансмиссон механизмінің арналарын тежегіштерді біртіндеп жою арқылы жетілдіру қабылданатын ақша - кредит саясатын инфляцияға берудің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Ақша-кредит саясаты құралдарының пәрменділігі көбінесе трансмиссиялық тетік арналарының тиімділігіне байланысты, ол арқылы ҚР Ұлттық Банкінің (ҚРҰБ) ішкі экономикалық процестерге, оның ішінде инфляцияға әсер ету сигналдары беріледі. ҚРҰБ қабылдаған инфляцияны тежеу жөніндегі шаралар бірінші кезекте теңге құралдарының тартымдылығын қамтамасыз ететін базалық мөлшерлемені көтеру арқылы теңге бағамының төмендеуін төмендетуді қамтиды. ҚРҰБ базалық мөлшерлемесі ақша құнының және ел экономикасын кредиттеудің негізгі бағдары болып табылады. Үкіметтен бастап шағын және орта бизнес субъектілеріне дейін ҚРҰБ базалық мөлшерлемесіне сүйене отырып, қорландыруды тартады. Бұл экономиканың құрылымдық проблемаларымен қатар ҚРҰБ ақша-кредит саясатының трансмиссиялық тетігінің белгілі бір арналарының жұмысында елеулі теңгерімсіздіктердің бар екендігін көрсетеді. Инфляциялық күтулерге әсері. Инфляцияны таргеттеу халық пен кәсіпкерлер арасында төмен және тұрақты инфляциялық күтулерді қалыптастыруға және қолдауға бағытталған. Инфляциялық күтулердің өзгеруі тұтынушылар мен фирмалардың мінез-құлқына әсер етуі мүмкін, бұл өз кезегінде баға мен жалақыға әсер етуі мүмкін.

Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мемлекеттің негізгі міндеттерінің бірі болып табылады, азаматтардың өмір сүру сапасы осыған тікелей байланысты. Мақалада азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету факторы ретінде АӨК тұрақты даму проблемаларымен айналысатын ғалым-экономистердің жарияланымдары мен жұмыстарына әдеби шолу берілген. Жүргізілген зерттеу негізінде АӨК тұрақтылығын нығайту тетіктері ұсынылды. Азық-түлік қауіпсіздігі мәселелерін шешудегі басты рөл негізінен агроөнеркәсіптік кәсіпорындар мен ауылдық аумақтарды тұрақты дамытуға бағытталған экономикалық әдістер негізінде шешілуге тиіс; өндірістің технологиялық және агроөнеркәсіптік өсуі саланың экономикалық тиімділігіне әсер етеді, бұл импортты алмастыру. Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету агроөнеркәсіп кешенін тұрақты дамыту және агроөнеркәсіптік парктің экономикалық тиімділігін арттыру міндеттерін шешуге негізделуі тиіс. Сондай-ақ, жағымсыз әлеуметтік-экономикалық құбылыстардың алдын алу үшін азық-түлік қауіпсіздігіне мониторинг жүргізу қажет, бұл сайып келгенде бағалаудың белгілі бір критерийлері мен әдістерін енгізуге әкеп соғады. Сауатты және экономикалық негізделген құралдар маңызды ауылшаруашылық өнімдерін өндіруді арттыруға көмектеседі. Авторлар проблемаларды шешудің халықаралық тәжірибесін, өз өндірісін дамыту, экономиканың аграрлық секторын дамыту және басқа да мәселелерді зерделеу бөлігінде АӨК-нің тұрақты дамуы мен азық-түлік қауіпсіздігінің проблемаларын одан әрі зерделеуді көздейді.

Қазіргі бизнес жағдайында біз бұрын өндіріс пен қызмет көрсету саласында көшбасшы болған көптеген кәсіпорындардың өсіп келе жатқан қатал бәсекеге, сыртқы ортаның тұрақсыздығына, инфляцияның өсуіне және басқа да көптеген факторларға төтеп бере алмайтындығымен бетпе-бет келудеміз. Нәтижесінде, мұның бәрі бірнеше жыл, кейде тіпті айлар ішінде бұрын табысты кәсіпорындардың өз қызметін тоқтатуына немесе толығымен жабылуына әкеледі. Мұндай кәсіпорындардың қызметін олар құрылған және жұмыс істей бастаған кезден бастап қаржылық және басқа проблемалардың пайда болуына дейін талдағаннан кейін бірнеше жалпы белгілерді анықтауға болады, олардың бірі кәсіпорындағы басқарушылық есеп жүйесінің болмауы немесе дұрыс құрылмаған үлгісі болып табылады. Бүгінгі таңда елімізде дәстүрлі басқарушылық есепті кеңінен тарату және енгізу кезеңі негізінен жүріп жатыр. Шығындарды есепке алу және өнімнің немесе жұмыстардың өзіндік құнын есептеуге негізделген дәстүрлі басқарушылық есеп басқарушылық талдау әдісін қолданады және өндірісті басқару және фирмалар, компаниялар басшылығының басқару шешімдерін (басқару) қабылдау үшін ақпарат дайындау жүйесін қалыптастырады. Қазақстандық фирмалар мен компанияларда ауыспалы және тұрақты шығындардың есебі кең тарады; шекті табысты анықтау, бюджет құру және қазіргі және болашақ туралы ақпарат алу.

Бұл мақалада энергетика саласындағы тұрақтылыққа қол жеткізуге баса назар аудара отырып, Қазақстан Республикасындағы отын-энергетика кешенінің (ОЭК) қазіргі жағдайы мен даму перспективалары қарастырылады. Отын-энергетика кешені – мұнай, газ, көмір, электр энергиясы сияқты энергетикалық ресурстарды өндірудің, тасымалдаудың және тұтынудың барлық кезеңдерін қамтитын экономика саласы. Отын-энергетика кешеніне шикізат өндіру, олардың өңдеу, беру және тарату, сонымен қатар экономиканың әртүрлі салаларында түпкілікті пайдалану. Сондай-ақ Қазақстан Республикасының отын-энергетика кешенінің тарихи жағдайы, проблемалары мен міндеттері, осы саланы жетілдіруге бағытталған стратегиялар мен шаралар талданады. Тұрақтылықтың экологиялық, экономикалық және әлеуметтік аспектілері олардың ел дамуына әсер ету контекстінде қарастырылады. Мақалада теңгерімді дамудың, оның ішінде экологиялық стандарттарды сақтаудың және қоршаған ортаға теріс әсерді азайтудың маңыздылығы атап өтілген. Зерттеу халықаралық тәжірибе мен ынтымақтастықты талдауды қамтиды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тұрақты энергетикалық болашағын қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар береді.