Қазақстан экономикасын цифрландыру жағдайында банк секторын жаңғырту

   Мақалада қаржы саласында болып жатқан өзгерістер қарастырылады, олар сақтандыру, бөлшек сауда, банктік немесе басқа қаржылық қызметтерге қатысты ма, бүкіл саланың заманауи проблемалары мен мүмкіндіктеріне байланысты. Сонымен қатар, қаржы саласының осы сегменттерінің әрқайсысында цифрлық трансформацияның жетілу деңгейіне, тұтынушылар базасына, соның ішінде Цифрлық арналарды, жаңа деректер қоймаларын, кеңейтілген аналитиканы және процестердің деректерді цифрландыру дәрежесіне байланысты бірқатар нақты міндеттер бар.

   Зерттеудің мақсаты – цифрлық трансформацияның даму жағдайын жалпылау, банк жүйесін цифрландыру тәжірибесі, проблемалар мен оларды жеңу жолдарын анықтау.

   Қазақстан экономикасының банк секторындағы инновациялық технологиялардың қазіргі жағдайы мен даму перспективаларына ерекше назар аударылды. Жүргізілген зерттеу әдістемесі жүйелік және салыстырмалы талдау әдісін, деректерді статистикалық өңдеу әдісін, зерттелетін дереккөздерді теориялық жалпылауды қолдана отырып, шетелдік және отандық авторлардың еңбектерін зерттеуге негізделген. Заманауи цифрлық банк жүйесі екі компоненттің артықшылықтарын біріктіреді: тұтынушыларға қызмет көрсетудің жаңа тәсілі және тиімді операциялық модельді енгізу – екеуі де негізгі технологияларды, процестерді және құрылымдарды цифрландыру арқылы енгізілген. Сыртқы жағынан, тұтынушылар нәтижелердің ашықтығы мен салыстырмалылығының жоғарылауымен баға пайдасын көреді. Зерттеу нәтижелері банктердің осы сын-қатерлер мен қажеттіліктерге қалай жауап беретінін көрсетеді, бұл жедел, жоғары сапалы өзара әрекеттесуді қамтамасыз етеді және транзакциялар тез және сенімді орындалады.

1. Лисак Б. И. Коммерциялық банктердегі тәуекелдерді басқару жүйелері туралы // Қазақстан банктері. – 2012. – № 3. – С. 16-21.

2. Базель III. [Электрондық ресурс]. Қолжетімді: https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8C_III (өтінім берілген күні 19. 05. 2023).

3. Қазақстан банктері бір жылда 1,3 триллион теңге таза пайда тапты. [Электрондық ресурс]. Қолжетімді: https://forbes.kz//finances/finance/aktivyi_bankovskogo_sektora_rk_v_2021_godu_vyirosli_na_20/? (өтінім берілген күні 19. 05. 2023).

4. Русанов Ю. Ю., Бадалов Л. А., Маганов В. В., Русанова О. М. Банковский менеджмент : учебник: для высших учебных заведений. – Москва: Магистр, Инфра-М, 2017. – 477 с.

5. Тавасиев А. М., Алексеев Н. К. Банковское дело: словарь официальных терминов с комментариями. – Москва: ИТК, 2017. – 651 с.

6. Милюков А. И., Пенкин С. А. Денежно-кредитная политика как фактор роста российской экономики // Банковское дело. — 2011. — № 1. – C. 180-187.

7. Арынова Ж. З. Қазақстанның коммерциялық банктерінің қаржылық нәтижелерін басқарудың мәні мен міндеттері // Қазақстан банктері. – 2011. – № 1.

8. Сейтенова З. Банк ұйымдарының тәуекелдері // Қазақстанның бағалы қағаздар нарығы. – 2015. – № 2. – С. 12-15.

9. Стец Е. О. Банковские риски и банковские операции, что является следствием, а что причиной? // Дайджест-Финансы. – 2002. – № 2., Т. 86. – С. 2-3.

10. Есбергенова Б. М. Экономиканың қаржы-кредит секторындағы тәуекел факторларын зерттеу // Қазақстан банктері. – 2014. – № 12. – С. 22-23.

11. Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 12 қазанда № 15886 болып тіркелді. [Электрондық ресурс]. Қолжетімді: https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V1700015886 (өтінім берілген күні19. 05. 2023).

12. Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі. ҚР микроқаржы ұйымдарының ағымдағы жағдайы, 2022 ж. 1 қантардағы. [Электрондық ресурс]. Қолжетімді: https://www.gov.kz/memleket/entities/ardfm/documents/details/291540?lang=ru (өтінім берілген күні 19. 05. 2023).

13. Отчет Национального банка Республики Казахстан за 2021 год. Утверждено Указом Президента Республики Казахстан. [Электронный ресурс]. Доступно: file:///C:/Users/User/Downloads/ARNB2022RU0401.pdf (дата обращения 19. 05. 2022).

14. "Қазақстан Республикасының "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тұжырымдама туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2013 жылғы 30 мамырдағы № 577 Жарлығына түсіндірме. [Электрондық ресурс]. Қолжетімді: https://adilet.zan.kz/rus/docs/T1300000577 (өтінім берілген күні: 19. 05. 2023).

15. National project "Green Kazakhstan", approved by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan. [Electronic resource]. Available: https://www.undp.org (date of application: 12. 05. 2023).

16. Forrester Research: How IT is changing the banking sector. [Электронный ресурс]. Доступно: https://www.tadviser.ru/index.php (дата обращения 19. 05. 2023).