Қазақстанның қонақжайлылық индустриясындағы инновациялар мен цифрландыру

Жаһандық цифрландыру дәуірінде қонақжайлылық индустриясы түбегейлі өзгерістерге ұшырап, инновациялар бәсекеге қабілеттіліктің және қызмет сапасының негізгі факторы болып отыр. Туристік әлеуеті жоғары Қазақстан цифрлық технологияларды — онлайн брондау жүйелерін, жасанды интеллект пен деректерді талдау құралдарын — белсенді түрде енгізіп келеді. Зерттеу қазақстандық қонақжайлылық саласында цифрландырудың тиімділік пен тұрақтылықты арттырудағы рөлін қарастырады. Зерттеу әдістемесі статистикалық талдау, контенттік талдау және салыстырмалы әдісті қамтиды. Дереккөздер ретінде ҚР Ұлттық статистика бюросының, Туризм және спорт министрлігінің деректері мен Бүкіләлемдік туристік ұйымының (UNWTO) есептері пайдаланылды. eQonaq және Smart Tourism сияқты цифрлық шешімдерді қолданатын қазақстандық қонақ үйлер мен платформалар мысалдары талданды. Нәтижелер - 2019–2024 жылдары онлайн брондау көлемі 42%-ға, цифрлық маркетингке жұмсалатын шығындар 35%-ға артқаны анықталды. Ірі қонақ үй желілері жоғары автоматтандыру деңгейін көрсетсе, өңірлік және шағын кәсіпорындар кадрлық және технологиялық шектеулерге тап болуда. Зерттеу нәтижелері цифрландыруды Қазақстан туризмін дамытудың стратегиялық басымдығы ретінде айқындайды. Инновациялық шешімдерді енгізу қызмет сапасын арттыруға, басқаруды жетілдіруге және халықаралық бәсекеге қабілеттілікті нығайтуға мүмкіндік береді. Цифрлық трансформацияны жеделдету үшін мемлекеттік қолдау, кәсіби даярлық және мемлекеттікжеке серіктестік маңызды рөл атқарады.

1. Buhalis, D. (2019). Technology in tourism – from information communication technologies to eTourism and smart tourism towards ambient intelligence tourism: A perspective article. Tourism Review, 75(1), 267–272.

2. Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2015). Smart tourism destinations: Enhancing tourism experience through personalisation of services. In Information and communication technologies in tourism. Springer.

3. Buhalis, D., & Leung, R. (2022). Smart hospitality and tourism management in the digital era. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 13(3), 423–441.

4. Buhalis, D., & Sinarta, Y. (2019). Real-time co-creation and digital experience economy in tourism. Tourism Management, 74, 55–64.

5. Bureau of National Statistics of Kazakhstan. (2024). Tourism and hospitality indicators, 2020–2024 [in Russian].

6. Committee on Statistics of the Agency for Strategic Planning and Reforms of the Republic of Kazakhstan. (2025). Key indicators of the tourism and hospitality industry for 2024 [in Russian].

7. Creswell, J. W. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. SAGE Publications.

8. eQonaq – National Tourist Registration System. (2024). Official website [Website; in Kazakh]. https://eqonaq.kz

9. Government of the Republic of Kazakhstan. (2019). State program for the development of the tourism industry of the Republic of Kazakhstan for 2019–2025 [in Russian].

10. Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z., & Koo, C. (2015). Smart tourism: Foundations and developments. Electronic Markets, 25(3), 179–188.

11. Kazakh Tourism. (2024). Digital initiatives and eQonaq system overview [in Kazakh]. https://qaztourism.kz

12. Kim, H., & Park, J. (2021). Virtual reality tourism: Trends and prospects in the postCOVID era. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 26(12), 1298–1311.

13. Kenzhebekova, S., & Abdrakhmanova, Z. (2023). Digital transformation of tourism in Kazakhstan: Challenges and prospects [in Russian]. Journal of Economic Research, 3(27), 45–53.

14. Kydyraliyeva, G., & Niyazbekova, S. (2024). Artificial intelligence applications in the hospitality sector of Kazakhstan. Journal of Tourism Studies in Central Asia, 6(2), 55–72.

15. Lee, S., & Han, H. (2023). Digital transformation in hospitality: Post-pandemic recovery and resilience. Tourism Management Perspectives, 48, 101076.

16. Ministry of Tourism and Sports of the Republic of Kazakhstan. (2023). Concept for the development of the tourism industry of the Republic of Kazakhstan until 2030.

17. Ministry of Tourism and Sports of the Republic of Kazakhstan. (2024a). State report on the development of tourism and the hospitality sector in the Republic of Kazakhstan (2023–2024) [in Russian].

18. Ministry of Tourism and Sports of the Republic of Kazakhstan. (2024b). Tourism industry digitalization report 2024.

19. Mukhamedzhanova, A. (2022). Digital competence in the hospitality industry of Kazakhstan [in Kazakh]. Tourism and Service Studies, 5(2), 78–87.

20. Nazarbayev University Graduate School of Business. (2024). Digital hospitality in Kazakhstan: Regional analysis 2024.

21. OECD. (2022). Digital transformation in tourism: Policy priorities and recommendations. OECD Publishing.

22. Neuhofer, B., Buhalis, D., & Ladkin, A. (2015). Smart technologies for personalized experiences: A case study in the hospitality domain. Electronic Markets, 25(3), 243– 254.

23. Sigala, M. (2018). Social media and customer engagement in the hotel industry: Practices and challenges. International Journal of Hospitality Management, 76, 286–298.

24. Sigala, M. (2020). Tourism and COVID-19: Impacts and implications for advancing and resetting industry and research. Journal of Business Research, 117, 312–321.

25. Tussyadiah, I. (2020). A review of technological innovations in tourism and hospitality. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 11(4), 713–730.

26. UNWTO. (2021). Smart tourism for sustainable development.

27. UNWTO. (2024). Smart tourism destinations: Global initiative 2024.