Әлеуметтік кәсіпкерліктің даму деңгейін талдау: библиометриялық шолу

   Бүгінгі таңда әлеуметтік кәсіпкерлік ғылыми зерттеулердің маңызды саласына айналды, ол кедейлік, теңсіздік және тұрақты даму сияқты өзекті әлеуметтік мәселелерді шешудегі рөліне қызығушылықтың артуын көрсетті. Маңыздылығының артуына қарамастан, бұл сала теориялық және әдіснамалық тұрғыдан бөлшектелген, пәнаралық интеграциясы шектеулі болып тұр. Бұл зерттеу библиометриялық әдістерді қолдана отырып, әлеуметтік кәсіпкерлік саласындағы ғылыми жарияланымдардың негізгі бағыттары мен зияткерлік құрылымын талдауға бағытталған. Зерттеуде библиометриялық талдау және ғылыми деректерді визуализациялау әдістері қолданылды. Талдау 2013-2023 жылдардағы Scopus және Web of Science дерекқорларында индекстелген жарияланымдар негізінде жүргізілді. Негізгі тақырыптық бағыттар мен ғылыми ынтымақтастық құрылымын визуализациялау үшін VOSviewer құралы қолданылды. Сонымен қатар, осы саладағы ғылыми жұмыстардың дәйексөздігіне әсер ететін факторларды анықтау үшін регрессиялық талдау әдістері қолданылды. Зерттеу нәтижелері «әлеуметтік кәсіпорын», «кәсіпкерлік», «әлеуметтік әсер», «әлеуметтік жауапкершілік» және «тұрақтылық» сияқты негізгі ұғымдардың айналасында шоғырланған жеке тақырыптық кластерлердің бар екендігін көрсетеді, ал «гендер», «библиометриялық талдау» және «желілер» сияқты тақырыптар әрі қарай зерттеу үшін перспективалық бағыттар болып табылады. Зерттеу сонымен қатар импакт-факторы жоғары журналдардағы басылымдар, ықпалды авторлармен ынтымақтастық және қаржыландырудың болуы дәйексөз деңгейімен оң байланысты екенін көрсетеді. Болашақ зерттеулер цифрлық технологиялардың, мемлекеттік саясаттың және институционалдық ортаның әлеуметтік кәсіпкерлікті дамытуға әсерін зерттеуге, сондай-ақ әлеуметтік кәсіпорындардың миссиясын жоғалтпай масштабтау стратегияларын зерттеуге бағытталуы мүмкін.

1. De Bruin A., Lewis K. V. Traversing the Terrain of Context in Social Entrepreneurship // Journal of Social Entrepreneurship. – 2015. – P. 127–136. doi: 10.1080/19420676.2015.1038005

2. Dacin P. A., Dacin M. T., Matear M. Social Entrepreneurship: Why We Don’t Need a New Theory and How We Move Forward from Here // Academy of Management Perspectives. – 2010. – Vol. 24. – No. 3. – P. 37–57. doi: 10.5465/amp.24.3.37

3. Urban B., Kujinga L. The Institutional Environment and Social Entrepreneurship Intentions // International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research. – 2017. – Vol. 23. – No. 4. – P. 638–655. doi: 10.1108/IJEBR-07-2016-0218

4. Austin J., Stevenson H., Wei-Skillern J. Social and Commercial Entrepreneurship: Same, Different, or Both? // Entrepreneurship Theory and Practice. – 2006. – Vol. 30. – No. 1. – P. 1–22. doi: 10.1111/j.1540-6520.2010.00397.x

5. Zahra S. A., Gedajlovic E., Neubaum D. O., Shulman J. M. A typology of social entrepreneurs: Motives, search processes and ethical challenges // Journal of Business Venturing. – 2009. – P. 519–532. doi: 10.1016/j.jbusvent.2008.04.007

6. Nicholls A. The Legitimacy of Social Entrepreneurship: Reflexive Isomorphism in a Pre-Paradigmatic Field // Entrepreneurship Theory and Practice. – 2010. – Vol. 34. – No. 4. – P. 611–633. doi: 10.1111/j.1540-6520.2010.00397.x

7. Littlewood D., Holt D. Social Entrepreneurship in South Africa: Exploring the Influence of Environment // Business & Society. – 2018. – Vol. 57. – No. 3. – P. 525–561. doi: 10.1177/0007650315613293

8. Desa G., Koch J. L. Scaling Social Impact: Building Sustainable Social Ventures at the Base-of-the-Pyramid // Journal of Social Entrepreneurship. – 2014. – Vol. 5. – No. 2. – P. 146–174. doi: 10.1080/19420676.2014.889739

9. Battilana J., Lee M., Walker J., Dorsey C. In Search of the Hybrid Ideal // Stanford Social Innovation Review. – 2012. – Vol. 10. – No. 3. – P. 51–55. doi: 10.48558/4XKJ-7K34

10. Roundy P. T., Brockman B. K., Bradshaw M. The Resilience of Entrepreneurial Ecosystems // Journal of Business Venturing Insights. – 2017. – Vol. 8. – P. 99–104. doi: 10.1016/j.jbvi.2017.08.002

11. Ebrahim A., Rangan V. K. What Impact? A Framework for Measuring the Scale and Scope of Social Performance // California Management Review. – 2014. – Vol. 56. – No. 3. – P. 118–141. doi: 10.1525/cmr.2014.56.3.118

12. Nicholls A., Murdock A. The Nature of Social Innovation // Social Innovation: Blurring Boundaries to Reconfigure Markets. – 2012. – P. 1–30. doi: 10.1057/9780230367098_1

13. Kerlin J. A. Defining Social Enterprise Across Different Contexts: A Conceptual Framework Based on Institutional Factors // Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly. – 2013. – Vol. 42. – No. 1. – P. 84–108. doi: 10.1177/0899764011433040

14. Defourny J., Nyssens M. Fundamentals for an International Typology of Social Enterprise Models // Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations. – 2017. – Vol. 28. – No. 6. – P. 2469–2497. doi: 10.1007/s11266-017-9884-7

15. Roundy P. T., Brockman B. K., Bradshaw M. The Resilience of Entrepreneurial Ecosystems // Journal of Business Venturing Insights. – 2017. – Vol. 8. – P. 99–104. doi: 10.1016/j.jbvi.2017.08.002